Türkiye’de emeklilik planlamasında en kritik unsur hâlâ ilk sigorta giriş tarihi. Ancak özellikle 1999–2009 yılları arasında sigorta başlangıcı olan milyonlarca çalışan, erken emeklilik hesabında üç büyük yanılgıya düşüyor. Uzmanlara göre bu hatalar düzeltilmeden yapılan hesaplamalar, emeklilik yaşını öne çekeceğini sandığınız tüm formülleri geçersiz kılıyor. Bu nedenle yaş, prim ve sigorta başlangıcı mutlaka birlikte değerlendirilmek zorunda.
18 Yaş Altı Sigorta Girişi Erken Emeklilik Getirmiyor
Erken yaşta işe giren birçok kişi, “16–17 yaşında sigortalı olduğum için erken emekli olurum” düşüncesiyle hesap yapıyor.
Ancak mevzuat çok açık:
-
18 yaşından önce yapılan giriş, sadece prim gününü artırır.
-
Emeklilik yaşını başlatan sayaç ise 18. yaş gününde çalışmaya başlamış kabul edilir.
Bu nedenle çocuk yaşta sigortalı görünen milyonlarca dosyada, erken emeklilik beklentisi ne yazık ki karşılık bulmuyor.
1999 Öncesi Girişlerde Özel İstisnalar Var
08 Eylül 1999 öncesi tescili olanlarda durum farklılık gösterebiliyor.
Bu tarihten önceki mevzuatta bazı 18 yaş altı sigorta girişleri:
-
Hem prim hem yaş hesabına etkili olabiliyordu.
Bu avantaj güncel yasada korunmadığı için, yalnızca belirli sigortalılar bu imkândan yararlanabiliyor.
Bu nedenle uzmanlar, herkesin mutlaka kendi hizmet dökümünü SGK’ya teyit ettirmesini öneriyor.
1981 Öncesi Girişler Tam Avantajlı
Nisan 1981’den önce sigorta girişi olanlar için yaş sınırı yoktu.
Bu nedenle:
-
18 yaş altı girişler doğrudan emeklilik başlangıcı sayılıyor
-
Hem yaş hem prim hesabında tam avantaj sağlıyor
Bu grup, günümüzde tamamen farklı bir sistem içinde değerlendirilmek zorunda.
Kademeli Yaş Artışı: 2035 Tarihi Belirleyici Olacak
Emeklilik hesaplarında kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş genel sınırdır.
Ancak kritik nokta şudur:
Prim gününü 31 Aralık 2035’e kadar tamamlayanlar bu yaşlarla emekli olabilir.
Primini bu tarihten sonra tamamlayanlar için kademeli yaş artışı uygulanır.
Yani aynı doğum yılına sahip iki kişi, prim tamamlama yılına göre farklı yaşlarda emekli olabilir.
En Yaygın Üç Yanlış
Uzmanların en sık karşılaştığı hatalar şunlardır:
Yanlış 1: “Erken sigorta girişi erken emeklilik demektir”
18 yaş kuralı nedeniyle çoğu dosyada geçerli değil.
Yanlış 2: “1999 sonrası herkes aynı şartlarda emekli olur”
Giriş yılı, statü, borçlanmalar, prim tamamlama süresi gibi değişkenler sonuçları tamamen değiştirir.
Yanlış 3: “Prim dolduysa yaş önemli değildir”
Birçok emeklilik türünde yaş + prim + sigortalılık süresi birlikte aranır.
Hesap Varsayımla Değil, Hizmet Dökümüyle Yapılmalı
Uzmanlara göre erken emeklilik ihtimali değerlendirilirken mutlaka şu kriterler beraber incelenmeli:
-
İlk sigorta girişi
-
18 yaşın başlangıç etkisi
-
Prim gün sayısı
-
Sigortalılık süresi
-
Doğum ve askerlik borçlanması
-
Karma hizmette 1261 gün kuralı
Bu unsurlar birlikte okunmadan yapılan hesaplamalar çoğunlukla yanlış çıkar.
Erken Emekli Olmak Her Zaman Avantaj Değil
Uzmanlar şuna dikkat çekiyor:
Düşük kazançtan yapılan borçlanmalar, bağlanacak emekli maaşını düşürebilir.
Prim gününü erken tamamlamak, her zaman yüksek maaş anlamına gelmez.
Bu nedenle erken emeklilik planlamasında prim kadar kazanç bildirimi ve borçlanma stratejisi de önemlidir.
1999–2009 Arası Sigortalılar İçin Hesap Kişiye Özeldir
Bu dönem sigorta girişine sahip olanların yanlış bilgilere göre yaptığı hesaplamalar çoğu zaman gerçeği yansıtmaz.
Erken emeklilik ihtimalinin doğru hesaplanabilmesi için:
Yaş + Prim + Başlangıç Tarihi + 18 Yaş Kuralı birlikte ele alınmalıdır.
Uzmanların ortak uyarısı nettir:
“Emeklilik hesabı internetteki varsayımlarla değil, kişisel hizmet dökümüyle yapılır.”
