Türkiye’nin dört bir yanında milyonlarca evde kullanılan uzatma kabloları, çoğu zaman masum bir elektrik aksesuarı gibi görülse de uzmanlara göre yanlış kullanım birkaç saniye içinde ciddi bir felakete dönüşebiliyor. Artan elektrikli cihaz sayısı, yüksek watt tüketen aletlerin yaygınlaşması ve evlerdeki standart tesisat alışkanlıklarının değişmemesi derken risk her geçen gün daha görünmez hâle geliyor.
Elektrik mühendisleri, özellikle aynı kabloya bağlanan yüksek güçlü cihazların oluşturduğu yükün, kısa devreden izolasyon erimesine, hatta alevli yangınlara kadar ilerleyebileceğini belirtiyor. Bugüne kadar “küçük ev hatası” olarak görülen bu alışkanlığın aslında evlerdeki yangınların büyük bir bölümünü tetiklediği ifade ediliyor.
Uzatma kabloları çoğu zaman telefon şarj cihazı, lamba ya da laptop gibi düşük güç çeken cihazlarla birlikte kullanıldığında bir problem yaratmıyor. Ancak Türkiye’de bu kabloların kullanım amacı giderek genişliyor; ısıtıcı, mikrodalga, elektrikli fırın, saç kurutma makinesi, ütü gibi yüksek watt tüketen cihazların aynı anda tek bir kabloya yüklenmesi ise devreye binemeyecek kadar yoğun bir ısı artışına sebep oluyor.
Isıtıcı–Mikrodalga Kombinasyonu Neden Bu Kadar Tehlikeli?
Elektrik mühendislerine göre evlerde en riskli eşleşmelerden biri, elektrikli ısıtıcıların ve mikrodalga fırınların aynı uzatma kablosuna takılması. Bu iki cihazın güç tüketimi tek başına bile sınırları zorlayacak seviyede olduğu için, aynı hat üzerinden çalıştırıldığında taşıma kapasitesi birkaç saniye içinde aşılabiliyor. Özellikle ince telli, ucuz ve korumasız kablolar bu yükü kaldıramıyor; kablonun gövdesi aşırı ısınarak önce yumuşuyor, ardından izolasyon eriyor ve kısa devreyle birlikte kıvılcım oluşuyor.
Uzmanlar, saç kurutma makineleri, kahve makineleri ve airfryer benzeri cihazların da kısa sürede yüksek akım çekmesi nedeniyle uzatma kablosu üzerinde büyük baskı yarattığını ifade ediyor. Bu cihazların aynı kabloda eş zamanlı kullanılması, ev içindeki risk seviyesini katlıyor.
Evlerde Elektrik Güvenliği İçin Altın Kurallar
Elektrik güvenliği alanında çalışma yapan uzmanlar, evlerde kullanılan uzatma kablolarının kapasite sınırlarının mutlaka bilinmesi gerektiğini söylüyor. Bir kablonun kaldırabileceği watt miktarı aşıldığında yalnızca cihazlar değil, evin tamamı tehlikeye giriyor.
Uzmanlara göre dikkat edilmesi gereken temel noktalar şunlar:
– Yüksek güçlü cihazlar her zaman doğrudan duvar prizine takılmalı.
– Uzatma kablolarının üzerinde kararma, erime veya yanık kokusu varsa zaman kaybetmeden yenisi alınmalı.
– Aynı hatta çalışan cihazların toplam watt değeri kablonun taşıma kapasitesini kesinlikle geçmemeli.
– Kalitesiz, ince telli, korumasız kablolar mümkün olduğunca kullanılmamalı.
– Çocuklu evlerde kabloların görünmeyen noktalara sıkıştırılması veya halı altında bırakılması tehlikeyi artırıyor.
Elektrik mühendisleri yaptıkları uyarıda, özellikle kış aylarında artan elektrikli ısıtıcı kullanımının tehlikeyi daha da büyüttüğünü vurguluyor ve ekliyor:
“Evlerdeki büyük yangınların bir kısmı aslında çok küçük bir hatayla başlıyor. Aynı uzatma kablosuna iki yüksek güçlü cihazı bağlamayın; bu basit uyarı, bir evi tamamen kül olmaktan koruyabilir.”
